چرا گاهی در روابط احساس بیارزشی میکنیم؟
احساس بیارزشی در روابط، تجربهای دردناک و پیچیده است که میتواند بر کیفیت زندگی و سلامت روان ما تاثیر عمیقی بگذارد. این احساس میتواند ریشه در عوامل مختلفی داشته باشد و درک این عوامل، اولین گام برای رهایی از این احساس و ساختن روابط سالمتر است.
در این پست، ۲۱ نکته کلیدی را بررسی میکنیم که میتوانند توضیح دهند چرا گاهی در روابط احساس بیارزشی میکنیم:
- 🌐
تجربیات کودکی:
الگوهای ارتباطی که در کودکی آموختهایم، میتوانند در بزرگسالی در روابط ما تکرار شوند. - 🌐
اعتماد به نفس پایین:
وقتی خودمان را دوست نداریم و ارزش قائل نیستیم، به سختی باور میکنیم که کسی میتواند ما را دوست داشته باشد. - 🌐
ترس از طرد شدن:
این ترس باعث میشود برای حفظ رابطه، بیش از حد تلاش کنیم و نیازهای خود را نادیده بگیریم. - 🌐
وابستگی عاطفی:
وابستگی بیش از حد به طرف مقابل، ما را آسیبپذیر و وابسته به تایید او میکند. - 🌐
مقایسه خود با دیگران:
مقایسه خود با دیگران در شبکههای اجتماعی یا در زندگی واقعی، میتواند احساس ناکافی بودن را تشدید کند. - 🌐
عدم تعیین مرزها:
وقتی نمیتوانیم “نه” بگوییم و مرزهای خود را مشخص کنیم، دیگران به راحتی از ما سوء استفاده میکنند. - 🌐
قرار گرفتن در روابط ناسالم:
روابطی که در آن مورد سوء استفاده عاطفی، جسمی یا کلامی قرار میگیریم، به شدت به عزت نفس ما آسیب میزند. - 🌐
تایید طلبی:
نیاز دائمی به تایید دیگران، نشان میدهد که برای خودمان ارزش قائل نیستیم. - 🌐
نادیده گرفتن نیازهای خود:
وقتی نیازهای خود را در اولویت قرار نمیدهیم، به تدریج احساس میکنیم که ارزشی نداریم. - 🌐
تمرکز بر نقاط ضعف:
تمرکز مداوم بر نقاط ضعف و نادیده گرفتن نقاط قوت، باعث میشود احساس بیکفایتی کنیم. - 🌐
انتقاد از خود:
انتقاد مداوم از خود، عزت نفس را از بین میبرد و احساس بیارزشی را تقویت میکند. - 🌐
عدم پذیرش خود:
وقتی خودمان را با تمام نقصها و اشتباهات نمیپذیریم، به سختی میتوانیم احساس ارزشمندی کنیم. - 🌐
استانداردهای غیرواقعی:
داشتن استانداردهای غیرواقعی از خود و دیگران، باعث میشود همیشه احساس ناکافی بودن کنیم. - 🌐
بیتوجهی عاطفی:
وقتی در رابطه مورد بیتوجهی عاطفی قرار میگیریم، احساس میکنیم که برای طرف مقابل ارزشی نداریم. - 🌐
عدم دریافت قدردانی:
عدم دریافت قدردانی و تشکر از طرف مقابل، میتواند احساس بیارزشی را تشدید کند. - 🌐
مقایسه رابطه خود با دیگران:
مقایسه رابطه خود با روابط کاملا مطلوب دیگران، میتواند احساس نارضایتی و بیارزشی را تشدید کند.


این عوامل میتوانند به صورت جداگانه یا ترکیبی، در ایجاد احساس بیارزشی در روابط نقش داشته باشند. شناخت این عوامل، اولین قدم برای بهبود روابط و افزایش عزت نفس است.
چرا گاهی در روابط احساس بیارزشی میکنیم؟ 21 نکته
1. عدم قدردانی از سوی طرف مقابل
یکی از شایعترین دلایل احساس بیارزشی، عدم قدردانی و تشکر از تلاشها و محبتهایی است که به طرف مقابل میکنید. وقتی زحمات شما دیده نشود، احساس میکنید که مهم نیستید و ارزشی ندارید. فقدان قدردانی میتواند به شکل های مختلفی بروز کند، مثلاً عدم تشکر زبانی، عدم نشان دادن اهمیت به کارهای شما، یا حتی نادیده گرفتن نیازهای شما. این مسئله به مرور زمان میتواند به کاهش اعتماد به نفس و احساس ناامیدی در رابطه منجر شود. اگر احساس میکنید قدردانی کافی دریافت نمیکنید، سعی کنید این موضوع را به طور صریح و محترمانه با طرف مقابل در میان بگذارید. گاهی اوقات، افراد متوجه تأثیر رفتارهایشان نیستند و نیاز به آگاهی دارند. به خود یادآوری کنید که ارزش شما به قدردانی دیگران بستگی ندارد، اما این قدردانی به تقویت انگیزه و احساس ارزشمندی کمک می کند.
2. انتقاد دائمی و تحقیر
انتقاد دائمی و تحقیرآمیز میتواند به شدت احساس ارزشمندی شما را تحت تاثیر قرار دهد. وقتی دائماً مورد انتقاد قرار میگیرید، احساس میکنید که هیچ کاری را درست انجام نمیدهید و به این باور میرسید که بیارزش هستید. این انتقادها ممکن است به صورت مستقیم و آشکار باشند، یا به صورت غیرمستقیم و با بهرهگیری از کنایه و تمسخر بیان شوند. فرقی نمیکند انتقاد از روی قصد باشد یا ناآگاهانه، تاثیر مخرب آن بر عزت نفس شما غیرقابل انکار است. اگر در معرض انتقاد دائمی هستید، سعی کنید مرزهای خود را مشخص کنید و اجازه ندهید کسی به شما توهین کند. در صورت لزوم، از یک متخصص کمک بگیرید تا بتوانید با این نوع رفتارها به درستی برخورد کنید. ارزش خود را به خاطر رفتارهای مخرب دیگران زیر سوال نبرید.
3. عدم حمایت عاطفی
عدم حمایت عاطفی در مواقع سختی و نیاز، میتواند احساس تنهایی و بیارزشی را در شما تقویت کند. وقتی احساس میکنید که طرف مقابل به احساسات و نیازهای شما اهمیت نمیدهد، احساس میکنید که تنها و رها شدهاید. حمایت عاطفی شامل گوش دادن فعال، همدلی، درک متقابل و ارائه کمک و راهنمایی در زمان نیاز است.
فقدان این حمایت میتواند به احساس انزوا و دوری در رابطه منجر شود. اگر نیاز به حمایت عاطفی دارید، به طور واضح و با صداقت نیازهای خود را با طرف مقابل در میان بگذارید. گاهی اوقات افراد متوجه نیازهای عاطفی شما نیستند و نیاز به راهنمایی دارند. اگر طرف مقابل قادر به ارائه حمایت عاطفی مورد نیاز شما نیست، شاید لازم باشد به فکر راههای دیگری برای تامین این نیاز باشید.
4. بیتوجهی به نیازهای شما
وقتی نیازهای شما به طور مداوم نادیده گرفته میشوند، احساس میکنید که مهم نیستید و ارزشی ندارید. این بیتوجهی میتواند شامل نیازهای عاطفی، فیزیکی، مالی یا حتی نیاز به زمان و توجه باشد. نیازها جزء اساسی هر رابطه هستند و نادیده گرفتن آنها میتواند به احساس نارضایتی و سرخوردگی منجر شود. اگر نیازهای شما نادیده گرفته میشوند، سعی کنید به طور واضح و قاطعانه آنها را بیان کنید. اگر طرف مقابل همچنان به نیازهای شما بیتوجهی میکند، شاید لازم باشد در مورد آینده رابطه تجدید نظر کنید. به خودتان یادآوری کنید که شما لایق یک رابطه هستید که در آن نیازهای شما مورد توجه قرار میگیرند. ارزش خود را با اهمیت دادن به نیازهایتان ثابت کنید.
5. مقایسه با دیگران
مقایسه خود با دیگران، به ویژه در شبکههای اجتماعی، میتواند احساس بیارزشی را در شما تشدید کند. وقتی خودتان را با افرادی که به نظر میرسد زندگی بهتری دارند مقایسه میکنید، احساس میکنید که از آنها عقب هستید و ارزشی ندارید. هر فردی مسیر منحصر به فرد خود را دارد و زندگی خود را با چالشها و موفقیتهای خاص خود تجربه میکند. به جای مقایسه خود با دیگران، بر روی نقاط قوت و دستاوردهای خود تمرکز کنید. به جای تمرکز بر روی نداشتهها، قدردان داشتههای خود باشید. ارزش شما در منحصر به فرد بودن شماست، نه در شبیه بودن به دیگران.
6. سوء استفاده (عاطفی، جسمی، مالی)
هر نوع سوء استفاده، چه عاطفی، چه جسمی و چه مالی، میتواند به شدت احساس ارزشمندی شما را تخریب کند. سوء استفادهگران اغلب قربانیان خود را تحقیر و تضعیف میکنند تا بتوانند کنترل بیشتری بر آنها داشته باشند. سوء استفاده عاطفی شامل رفتارهایی مانند تهدید، ارعاب، تحقیر، کنترل و دستکاری است. سوء استفاده جسمی شامل هرگونه خشونت فیزیکی مانند کتک زدن، هل دادن و یا سیلی زدن است. سوء استفاده مالی شامل کنترل دسترسی به پول، جلوگیری از کار کردن و یا سوء بهرهگیری از منابع مالی است. اگر در معرض سوء استفاده قرار دارید، فوراً از رابطه خارج شوید و به دنبال کمک حرفهای باشید. ارزش شما بسیار بیشتر از آن است که اجازه دهید کسی از شما سوء استفاده کند.
7. عدم احترام به حریم خصوصی
عدم احترام به حریم خصوصی، مانند خواندن پیامهای شخصی، بررسی تلفن همراه یا ورود بدون اجازه به اتاق، میتواند احساس بیارزشی و نقض حریم شخصی را در شما ایجاد کند. این رفتار نشان میدهد که طرف مقابل به شما و نیازهایتان احترام نمیگذارد. حریم خصوصی یک نیاز اساسی است و نقض آن میتواند به از بین رفتن اعتماد و صمیمیت در رابطه منجر شود. اگر حریم خصوصی شما نقض میشود، به طور واضح و قاطعانه اعتراض کنید و مرزهای خود را مشخص کنید. اگر طرف مقابل همچنان به حریم خصوصی شما احترام نمیگذارد، شاید لازم باشد در مورد آینده رابطه تجدید نظر کنید. ارزش شما در این است که از حریم شخصی خود محافظت کنید. هیچکس حق ندارد به بهانه عشق و علاقه، حریم خصوصی شما را زیر پا بگذارد.
8. نادیده گرفتن نظرات و عقاید
وقتی نظرات و عقاید شما به طور مداوم نادیده گرفته میشوند یا مورد تمسخر قرار میگیرند، احساس میکنید که مهم نیستید و ارزشی ندارید. این رفتار نشان میدهد که طرف مقابل به شما و دیدگاههایتان احترام نمیگذارد. شنیدن و احترام گذاشتن به نظرات یکدیگر از ارکان اصلی یک رابطه سالم است. اگر نظرات شما نادیده گرفته میشوند، سعی کنید به طور واضح و قاطعانه آنها را بیان کنید و از حق خود برای ابراز عقیده دفاع کنید. اگر طرف مقابل همچنان به نظرات شما بیاحترامی میکند، شاید لازم باشد در مورد آینده رابطه تجدید نظر کنید. ارزش شما در داشتن نظرات منحصر به فرد خود است. هیچکس حق ندارد شما را از ابراز عقیده و نظرتان منع کند.
9. کنترلگری بیش از حد
کنترلگری بیش از حد، مانند تعیین اینکه چه کسی را ببینید، چه لباسی بپوشید یا چگونه وقت خود را بگذرانید، میتواند احساس خفقان و بیارزشی را در شما ایجاد کند. این رفتار نشان میدهد که طرف مقابل به شما اعتماد ندارد و سعی دارد شما را تحت سلطه خود درآورد. یک رابطه سالم بر پایه اعتماد و احترام متقابل است، نه کنترل و سلطه. اگر احساس میکنید که در یک رابطه کنترلگرانه هستید، سعی کنید مرزهای خود را مشخص کنید و از استقلال خود دفاع کنید. اگر طرف مقابل همچنان به رفتار کنترلگرانه خود ادامه میدهد، شاید لازم باشد در مورد آینده رابطه تجدید نظر کنید. ارزش شما در استقلال و آزادی شماست. هیچکس حق ندارد شما را از آزادی و استقلالتان محروم کند.
10. بیاعتمادی و حسادت
بیاعتمادی و حسادت بیش از حد میتواند احساس ناامنی و بیارزشی را در شما تقویت کند. وقتی طرف مقابل به شما اعتماد ندارد و دائماً شما را متهم میکند، احساس میکنید که ارزشی برای او ندارید. اعتماد یکی از پایههای اصلی هر رابطه سالم است و فقدان آن میتواند رابطه را به شدت تخریب کند. اگر در یک رابطه بیاعتماد هستید، سعی کنید با طرف مقابل در مورد نگرانیهای خود صحبت کنید و به او اطمینان دهید. اگر بیاعتمادی و حسادت بیش از حد همچنان ادامه دارد، شاید لازم باشد در مورد آینده رابطه تجدید نظر کنید. ارزش شما در این است که با صداقت و شفافیت رفتار کنید. هیچکس حق ندارد شما را به خاطر رفتارهای دیگران متهم کند.
11. عدم تعهد و بلاتکلیفی
وقتی طرف مقابل به رابطه متعهد نیست و شما را در حالت بلاتکلیفی نگه میدارد، احساس میکنید که ارزش کافی برای او ندارید. این بلاتکلیفی میتواند به احساس ناامنی و اضطراب منجر شود. تعهد و شفافیت در مورد آینده رابطه از نیازهای اساسی هر فرد است. اگر در یک رابطه بلاتکلیف هستید، سعی کنید به طور واضح و قاطعانه در مورد انتظارات خود صحبت کنید و از طرف مقابل بخواهید که موضع خود را مشخص کند. اگر طرف مقابل نمیتواند به شما تعهد دهد، شاید لازم باشد به فکر ترک رابطه باشید. ارزش شما در این است که در یک رابطه امن و پایدار باشید. هیچکس حق ندارد شما را در حالت بلاتکلیفی نگه دارد.
12. عدم حمایت از اهداف و رویاهای شما
وقتی طرف مقابل از اهداف و رویاهای شما حمایت نمیکند و یا حتی آنها را مسخره میکند، احساس میکنید که ارزشی برای او ندارید. این عدم حمایت میتواند به احساس ناامیدی و بیانگیزگی منجر شود. حمایت از اهداف و رویاهای یکدیگر یکی از نشانههای یک رابطه سالم و موفق است. اگر طرف مقابل از اهداف شما حمایت نمیکند، سعی کنید به طور واضح و قاطعانه در مورد اهمیت آنها برای خودتان صحبت کنید. اگر طرف مقابل همچنان از اهداف شما حمایت نمیکند، شاید لازم باشد به فکر راههای دیگری برای رسیدن به رویاهای خود باشید. ارزش شما در این است که رویاهای خود را دنبال کنید. هیچکس حق ندارد شما را از رسیدن به اهدافتان باز دارد.
13. کمبود ارتباط کلامی و عاطفی
کمبود ارتباط کلامی و عاطفی در رابطه میتواند احساس تنهایی و بیارزشی را در شما تقویت کند. وقتی نمیتوانید به طور آزادانه با طرف مقابل صحبت کنید و احساسات خود را با او در میان بگذارید، احساس میکنید که از او دور هستید و ارزشی برای او ندارید. ارتباط کلامی و عاطفی یکی از پایههای اصلی یک رابطه صمیمی و پایدار است. اگر در رابطه خود کمبود ارتباط را احساس میکنید، سعی کنید با طرف مقابل در مورد نیازهای خود صحبت کنید و راههایی برای بهبود ارتباط پیدا کنید. اگر نمیتوانید به تنهایی ارتباط خود را بهبود بخشید، شاید لازم باشد از یک مشاور کمک بگیرید. ارزش شما در این است که بتوانید به طور آزادانه با طرف مقابل خود ارتباط برقرار کنید. هیچکس حق ندارد شما را از داشتن یک رابطه صمیمی و عاطفی محروم کند.
14. عدم اولویتبندی شما
وقتی احساس میکنید که در زندگی طرف مقابل اولویت نیستید و همیشه در ردههای بعدی قرار دارید، احساس میکنید که ارزشی برای او ندارید. این عدم اولویتبندی میتواند به احساس ناامیدی و رنجش منجر شود. اولویتبندی نشان میدهد که یک فرد چقدر به شما اهمیت میدهد و برای رابطه ارزش قائل است. اگر احساس میکنید که در رابطه اولویت نیستید، سعی کنید به طور واضح و قاطعانه در مورد احساسات خود صحبت کنید و از طرف مقابل بخواهید که به شما توجه بیشتری نشان دهد. اگر طرف مقابل نمیتواند شما را اولویتبندی کند، شاید لازم باشد به فکر ترک رابطه باشید. ارزش شما در این است که در زندگی کسی اولویت باشید. هیچکس حق ندارد شما را در ردههای بعدی زندگی خود قرار دهد.
15. مقایسه شما با روابط قبلی
وقتی طرف مقابل شما را با روابط قبلی خود مقایسه میکند و یا از آنها تعریف میکند، احساس میکنید که به اندازه کافی خوب نیستید و ارزشی برای او ندارید. این مقایسهها میتواند به احساس حسادت و ناامنی منجر شود. هر رابطهای منحصر به فرد است و مقایسه با روابط قبلی غیرمنطقی و مخرب است. اگر طرف مقابل شما را با روابط قبلی خود مقایسه میکند، سعی کنید به طور واضح و قاطعانه به او بگویید که این کار شما را آزار میدهد و از او بخواهید که متوقف شود. اگر طرف مقابل همچنان به مقایسه شما با روابط قبلی خود ادامه میدهد، شاید لازم باشد در مورد آینده رابطه تجدید نظر کنید. ارزش شما در منحصر به فرد بودن شماست. هیچکس حق ندارد شما را با روابط قبلی خود مقایسه کند.
16. عدم پذیرش شما همانطور که هستید
وقتی طرف مقابل شما را همانطور که هستید نمیپذیرد و سعی میکند شما را تغییر دهد، احساس میکنید که ارزشی برای او ندارید. این عدم پذیرش میتواند به احساس ناامیدی و کاهش اعتماد به نفس منجر شود. پذیرش یکدیگر همانطور که هستیم یکی از نشانههای یک رابطه سالم و بالغانه است. اگر طرف مقابل شما را همانطور که هستید نمیپذیرد، سعی کنید به طور واضح و قاطعانه در مورد این موضوع با او صحبت کنید و به او بگویید که نمیتوانید تغییر کنید. اگر طرف مقابل همچنان سعی میکند شما را تغییر دهد، شاید لازم باشد به فکر ترک رابطه باشید. ارزش شما در این است که خودتان باشید. هیچکس حق ندارد شما را مجبور به تغییر کند.
17. دروغگویی و پنهانکاری
دروغگویی و پنهانکاری میتواند به شدت اعتماد را در رابطه تخریب کند و احساس بیارزشی را در شما تقویت کند. وقتی متوجه میشوید که طرف مقابل به شما دروغ گفته است، احساس میکنید که فریب خوردهاید و ارزشی برای او ندارید. صداقت و شفافیت از ارکان اصلی یک رابطه سالم و پایدار است. اگر متوجه دروغگویی و پنهانکاری در رابطه خود شدید، سعی کنید به طور واضح و قاطعانه با طرف مقابل در این مورد صحبت کنید و از او بخواهید که صداقت را در پیش بگیرد. اگر طرف مقابل به دروغگویی و پنهانکاری ادامه میدهد، شاید لازم باشد به فکر ترک رابطه باشید. ارزش شما در این است که در یک رابطه با صداقت باشید. هیچکس حق ندارد به شما دروغ بگوید.
18. خیانت
خیانت، چه عاطفی و چه جسمی، یکی از دردناکترین تجربیات در یک رابطه است و میتواند به شدت احساس بیارزشی و شکست را در شما تقویت کند. خیانت نشان میدهد که طرف مقابل به شما و رابطه احترام نگذاشته است و ارزش شما را نادیده گرفته است. وفاداری و تعهد از ارکان اصلی یک رابطه سالم است و خیانت میتواند رابطه را به طور کامل نابود کند. اگر در رابطه خود خیانت را تجربه کردهاید، باید تصمیم بگیرید که آیا میتوانید به طرف مقابل اعتماد کنید و رابطه را ادامه دهید یا خیر. اگر نمیتوانید خیانت را ببخشید، شاید لازم باشد به فکر ترک رابطه باشید. ارزش شما در این است که در یک رابطه وفادارانه باشید. هیچکس حق ندارد به شما خیانت کند.
19. نادیده گرفتن دستاوردهای شما
وقتی دستاوردهای شما در رابطه نادیده گرفته میشوند، چه در زندگی شخصی و چه در زندگی حرفهای، احساس میکنید که مهم نیستید و تلاشهایتان دیده نمیشود. این میتواند باعث کاهش اعتماد به نفس و انگیزه شود. تشویق و تایید دستاوردهای یکدیگر نقش مهمی در تقویت رابطه دارد و نشان میدهد که به پیشرفت و موفقیت طرف مقابل اهمیت میدهید. اگر دستاوردهای شما نادیده گرفته میشوند، با طرف مقابل خود در مورد این موضوع صحبت کنید و توضیح دهید که چقدر این تشویق و تایید برایتان مهم است. ارزش شما به دلیل توانایی هایتان قابل توجه است. هیچ کس حق ندارد دستاوردهای شما را کوچک بشمارد.
20. عدم تمایل به عذرخواهی
وقتی طرف مقابل اشتباهی میکند اما تمایلی به عذرخواهی ندارد، این نشان میدهد که به احساسات شما اهمیت نمیدهد و مسئولیت کارهایش را نمیپذیرد. این عدم تمایل به عذرخواهی میتواند احساس بیارزشی و نادیده گرفته شدن را در شما تقویت کند. عذرخواهی با صداقت نشاندهنده بلوغ عاطفی و تمایل به ترمیم رابطه است. اگر طرف مقابل شما تمایلی به عذرخواهی ندارد، با او در مورد این موضوع صحبت کنید و توضیح دهید که چقدر عذرخواهی برای ترمیم رابطه مهم است. ارزش شما در این است که با احترام با شما برخورد شود. هیچ کس حق ندارد بدون پذیرش مسئولیت اشتباهاتش، از شما انتظار داشته باشد که با او کنار بیایید.
21. بیتوجهی به سلامت روان شما
وقتی طرف مقابل به سلامت روان شما بیتوجه است و نیازهای شما را در این زمینه نادیده میگیرد، این میتواند احساس بیارزشی را تشدید کند. این بیتوجهی ممکن است شامل نادیده گرفتن علائم افسردگی، اضطراب یا سایر مشکلات روانی باشد و یا عدم حمایت از شما در پیگیری درمان. حمایت از سلامت روان یکدیگر نقش مهمی در یک رابطه سالم دارد و نشان میدهد که به رفاه و خوشبختی طرف مقابل اهمیت میدهید. اگر طرف مقابل شما به سلامت روان شما بیتوجه است، با او در مورد این موضوع صحبت کنید و توضیح دهید که چقدر این حمایت برایتان مهم است. ارزش شما به خاطر سلامت روح و روانتان بالاتر است. هیچ کس حق ندارد شما را به دلیل داشتن مشکلات روان درمانی مورد انتقاد قرار دهد.







یادمه یه مدت بود با خودم کلنجار میرفتم که چرا همیشه حس میکنم تو رابطه طرفم اهمیت نمیده. تا اینکه فهمیدم بخشیش بخاطر اینه که خودم هم تو بچگی همیشه احساس میکردم ارزشم کمتر از بقیه است 😅
یاد گرفتم وقتی آدم به خودش عشق ندازه، از بیرون هم انتظار محبت داشتن یه جورایی بی فایده اس. هرچند هنوزم گاهی درگیر مقایسه میشم، اما سعی میکنم یادم بمونه که هر کسی مسیر خودش رو داره…
یه چیز جالب دیگه که متوجه شدم اینه که بعضی وقتا بی توجهی کردن آدما ربطی به ما نداره. خودشون درگیر مشکلات شخصیشونن. اینو فهمیدن کمکم کرد کمتر فکر کنم مشکلی از منه 😊
#روابط_عاطفی